na zawołanie
  • uchetany czy uhetany?
    11.12.2013
    11.12.2013
    Szanowni Państwo,
    który zapis jest poprawny: uchetany czy uhetany, uchetać czy uhetać? Słowniki jeszcze nie notują tych wyrazów, a uzus jest zróżnicowany. Dziękuję za rozwianie wątpliwości!
    Z pozdrowieniami
    a.
  • cipa i cipka

    25.06.2007
    25.06.2007

    Witam serdecznie.

    Na stronie: https://sjp.pwn.pl/szukaj/cipka.html podane jest następujące znaczenie słowa cipka:

    1. pot. «kura, zwłaszcza młoda»
    2. posp. «żeński organ płciowy»
    3. posp. «o kobiecie, zwłaszcza niezbyt mądrej i traktowanej głównie jako obiekt seksualny».

    Bardzo chciałabym się dowiedzieć, jaka jest etymologia tego słowa w znaczeniu nr 2 i od kiedy zaczęto go w takim znaczeniu używać. W jaki sposób znaczenie nr 1 (pochodzące od cip-cip: pot. «wykrzyknik używany w celu przywołania ptactwa domowego») „ewoluowało” w znaczenie nr 2? Nie widzę żadnego związku pomiędzy nimi.

    I jeszcze jedno pytanie. Dlaczego wyraz cipa (względem którego wyraz cipka – jak sądzę – jest zdrobnieniem) jest zaklasyfikowany jako wulgarny, natomiast cipka – nie. Bo, poprzez analogię, to tak, jakby słowo łapka było przyjęte w pospolitym użyciu, natomiast łapa było już nieprzyzwoite i wulgarne.

    Z góry dziękuję za odpowiedź. A w zasadzie to dziękuję za całą Poradnię Językową, bo to jedyne chyba miejsce, gdzie mogę uzyskać odpowiedzi na moje pytania.

  • Narracja w dialogu
    1.06.2016
    1.06.2016
    Zastanawia mnie, jak zapisać w dialogu wtrącenie narratora, które nie odnosi się do wypowiedzi ani do osoby ją wypowiadającej, a występuje w środku kwestii dialogowej. Który wariant będzie poprawny?

    1.
    — Chciałabym, żebyś — mężczyzna spojrzał na nią niepewnie — opuścił ten dom.
    2.
    — Chciałabym, żebyś… — Mężczyzna spojrzał na nią niepewnie. — …opuścił ten dom.

    A może jeszcze inaczej? Bo obie te wersje nie wydają mi się do końca poprawne.
  • odmiana nazwisk dwuczłonowych
    3.07.2013
    3.07.2013
    Dzień dobry,
    zastanawia mnie kwestia odmiany nazwiska dwuczłonowego, które nosi mój znajomy. Z tego, co wiem, [wynika, że] należy odmieniać oba człony, chyba że pierwszy człon stanowi rodowe zawołanie. Jak należy zatem postąpić w przypadku nazwiska Natzke-Kruszyński, w którym pierwszy człon nie jest zawołaniem, gdyż oba człony to nazwiska po rodzicach? Zgodnie z powyższym poprawnym wydaje się Natzkego-Kruszyńskiego, ale taka odmiana brzmi dla mnie nieco pretensjonalnie.
    Bardzo dziękuję za odpowiedź.
  • Proszę Państwa: czy talerz stoi?
    10.09.2003
    10.09.2003
    Mam pytanie odnośnie użycia poprawnej formy słowa Państwo (chodzi o osoby). Jeżeli piszę do kogoś list, to używam zwrotu wzywam Państwo czy wzywam Państwa?
    I drugie pytanie: czy używa się formy talerz leży na stole czy talerz stoi?
    Dziękuję za pomoc.
    Ania
  • zelżywość

    6.10.2003
    6.10.2003

    Dzień dobry,

    w litanii do Najświetszego Serca Pana Jezusa jest zawołanie: „Serce Jezusa, zelżywoscią napełnione”. Co oznacza rzeczownik zelżywość? Nie znalazłam w słowniku, więc chyba dzisiaj nie jest używany, ale co kiedyś oznaczał i jakie jest pochodzenie tego słowa? Dla mnie brzmi negatywnie, ale przecież musi mieć znaczenie pozytywne. Dziekuję.

    Iwona

  • do jasnej cholery
    5.06.2002
    5.06.2002
    Co oznacza i jaka jest etymologia przymiotnika jasna w wyrażeniu do jasnej cholery?
    Dziękuję.
  • Dwuczłonowe nazwiska męskie
    28.05.2016
    28.05.2016
    Jak powinno się odmieniać nazwiska: (Stefan) Parnicki-Pudełko (profesor), (Julian) Talko-Hryncewicz (lekarz, antropolog)?

    K.S.
  • kłopoty z wołaczem
    29.07.2002
    29.07.2002
    Jak brzmi wołacz od rewolwerowca?
  • Mikłucho-Makłaj

    12.04.2021
    12.04.2021

    Dzień dobry,

    przyjaciel Jarosława Iwaszkiewicza nazywał się Jura (Jerzy) Mikłucho-Makłaj. Jak brzmi w dopełniaczu pierwszy człon jego nazwiska? Słownik podaje za wzór deklinację III (np. matka). Czy na pewno?

    Dziękuję

    Katarzyna

Przeglądaj słowniki
Przeglądaj Słownik języka polskiego
Przeglądaj Wielki słownik ortograficzny
Przeglądaj Słownik języka polskiego pod red. W. Doroszewskiego